در 29 ژانویه 2017، الکساندر بیسونیت، مرد جوان کانادایی به مرکز اسلامی در شهر کبیک کانادا یورش برده و شروع به تیر اندازی به نماز گزاران کرد. فرد مهاجم در این حمله شش تن را کشت و سپس خود را تسلیم پلیس کرد. این حادثه خونین نه تنها برای مردم شهر آرام کبیک که تا آن زمان شاهد چنین وحشتی نبودند تکان دهنده بوده بلکه سراسر کانادا را آشفته و پریشان حال ساخت. میلیون ها تن از مردم کانادا با ابراز همدردی به مسلمانان، این حمله را به شدت نکوهش کردند.
هر دو دولت محلی و فدرال این حمله را یک حرکت تروریستی خوانده و اظهارات خود را بارها از طریق رسانه ها به نشر رساندند. دادستانی کل این پرونده را تسلیم مراجع قضایی نموده و از دادگاه خواست تا این فرد مهاجم را که مرتکب یک عمل تروریستی شده و نه یک قتل، مجازات کند. اما مراجع قضایی این پرونده را با دیدگاه متفاوتی مورد بررسی قرار دادند.
پس از گذشت حدود یک سال از وقوع این حمله، جلسات طولانی دادگاه و تحقیقات آن به پایان رسید و فرد مهاجم به 40 سال حبس محکوم شد. این فرد بر اساس قانون مجازات تروریسم، مورد دادرسی قرار نگرفت و یا به عبارت دیگر، دادگاه کانادا جرم این شخص را یک اقدام تروریستی به شمار نیاورد. زیرا طبق قانون کانادا، یک فرد زمانی تروریست خوانده می شود که با گروه های تروریستی عملا در ارتباط باشد.
این فرد مهاجم به دلیل این که به تنهایی مرتکب این جرم شده و مراجع قضایی ارتباطی میان او و گروهای تروریستی نیافتند، در نتیجه جنایت او را به عنوان یک عمل تروریستی توصیف نکردند. بنابراین فرد مهاجم نسبت به ارتکاب شش قتل (درجه اول) به چهل سال حبس محکوم شد. البته با توجه به عمر متهم در هنگام انجام جنایت، قرار است او در سن شصت و نه سالگی از زندان رها شود.
بیشتر مردم این حکم را تکان دهنده و نا شایسته خواندند به ویژه این که فرد مهاجم خواهان تجدید نظر در مورد این حکم است، به این معنا که ممکن است مجازات او در آینده از این هم بیشتر تخفیف داده شود. مشکل از شخص قاضی نیست که چرا در قبال این جنایت بزرگ، چنین حکمی صادر کرده است. مسئله این جا است که قانون جرایم کانادا دست قاضی را بسته است زیرا طبق تعریف خاصی که کانادا از اقدام تروریستی دارد، لازم است فرد مجرم با یک گروه تروریستی در پیوند باشد، تا جرمی را که مرتکب می شود، یک اقدام تروریستی خوانده شود.
این بدان معنی است که تمامی اقدامات جنایی مشابه با آنچه الکساندر بیسونت در کانادا و برنتون هریسون تارنت در نیوزیلند، انجام داند، طبق قوانین بسیاری از کشورهای اروپایی، عمل تروریستی شمرده نمی شود. اما جنایات انجام شده توسط افراد مسلمان وابسته به سازمان های تروریستی مانند داعش و القاعده به دلیل این که از سوی یک گروه تروریستی، سازمان یافته است، به عنوان عمل تروریستی شناخته می شود.
اکنون با توجه به این "تعریف حقوقی تحمیل شده از تروریسم"، وقوع هر حادثه تروریستی، منجر به جدال و منازعه می شود. مردم به پیگیری رسانه های خبری می پردازند تا ببینند جنایت انجام شده در چه طبقه بندی قرار می گیرد همین امر باعث می شود تا شبکه های خبری نیز با در نظر داشت تعریف ارائه شده، حادثه را به گونه ای خاصی در دست نشر بگیرند.
قوانین تروریسم در دنیای غرب، نیاز فوری به تعدیل و اصلاح دارد زیرا شرایطی که این قوانین در آن ها وضع شده است امروز تفاوت بسیاری کرده است.
پیشرفت های شگرف تکنولوژی و گسترش رسانه ها و شبکه های اجتماعی در سراسر دنیا باعث شده است تا علی رغم فاصله های بسیار، الکساندر بیسونیت کانادایی برای برنتون هریسون تارنت استرالیایی الهام بخش باشد.
به گفته کارشناسان نرم افزاری، همین فضای مجازی که ایدئولوژی های نفرت و افراط گرایی را گسترش می دهد، خود یک سازمان تروریستی آزاد به شمار می رود.
درست است که اقدامات فردی، دارای ساختار تنظیمی و یا از سوی شبکه معینی صورت نگرفته است اما آن چه را این گونه افراد در عمل پیاده می کنند به مراتب وحشتناک تر از آن اقداماتی است که از سوی گروهای تروریستی طراحی می شود.
از سوی دیگر، اغلب تروریست های مسلمان مانند راننده های کامیون در نیس، تورنتو و برلین که مرتکب اقدامات تروریستی شده اند، هیچ پیوندی با سازمان های تروریستی نداشتند. تردیدی نیست که اگر افراد یاد شده با سازمان های تروریستی ارتباطی می داشتند، ترجیح می دادند به منظور تأثیر گذاری بیشتر حادثه، جرمی را که مرتکب شده اند به سازمان تروریستی منسوب کنند. در نتیجه می توان گفت اقدام این تروریست های غیر مسلمان با همان انگیزه های روحی و ایدولوژیک صورت گرفته است که یک تروریست مسلمان در پرتو همین گونه افکار؛ مرتکب جنایت می شود.
این همان فردیت تروریست های غیرمسلمان در برابر گروه های تروریستی مسلمان است که در ذهن قانون گذارانی که در صدد تصویب قانون و تعریفی برای تروریسم بودند، خطور نکرده است.
اگر این تمایز غیر منطقی در تعریف تروریسم همچنان ادامه یابد، فرصت اقدام به جنایت برای افراد تروریست گسترده تر می شود و این ستمگران گرگ صفت، برای نمایش نقش قهرمانانه خود، جرایم بیشتری را مرتکب می شوند.
به طور خلاصه، اگر الکساندر بیسونیت طبق قوانین تروریسم محاکمه می شد بایستی تا پایان عمر در زندان می ماند اما اکنون بنا به تعریف نادرست از جرمی که انجام داده است، او در سن شصت و نه سالگی از زندان آزاد خواهد شد.
با این شیوه، ممکن است فرد مهاجم وادار به انجام جرم دیگری شود و یا حداقل الهام بخش برای افراد دیگری همچون برنتون هریسون تارنت، باشد. البته این خطر زمانی کاهش پیدا می کند که "تروریسم" به صورت فراگیر و همه جانبه تعریف شود.
بازنگری تعریف تروریسم، به عنوان مثال، می تواند ضامن یک حکم عادلانه برای افرادی که از طریق اینترنت مردم را به تعصب و افراط گرایی تشویق می کنند، باشد.
پیام های خشونت و افراط گرایی که به صورت منظم توسط یک فرد در اینترنت پخش می شود با یک اعلامیه رسمی صادر شده توسط یک گروه تروریستی مانند داعش، القاعده یا حزب الله، تفاوتی ندارد. زیرا هدفی که هر دو جانب آن را دنبال می کنند منجر به حوادثی می شود که انسان های بی گناه و زیادی را به کام مرگ می کشاند.
اندیپندنت عربی
تاریخ نشر: 30 مارس 2019
برگردان متن عربی به فارسی: شفیق انصاری
